Жұмыстағы эмоциялар және когнитивті процестер: эмоционалды интеллект рөлі

Мақала эмоциялар мен ақыл - ойдың өзара байланысы мәселесін, сондай-ақ өз эмоцияларын және басқалардың  эмоцияларын тану және басқару қабілетін біріктіретін эмоционалды интеллект құбылысын (бұдан әрі-ЭИ) зерттеуге арналған. Бұл жұмыс эмоционалды интеллекттің өзін-өзі тану, өзін-өзі реттеу, мотивация, эмпатия және әлеуметтік дағдылар сияқты негізгі компоненттерін және олардың кәсіби ортаға әсерін қарастырады. Эмоционалды интеллект деңгейі кәсіби және цифрлық дағдылармен қатар қажетті қасиет болып табылады. Мақалада эмоционалды интеллект туралы түсінікті кеңейту мақсатында аналитикалық, когнитивті және отандық психология аясында ұсынылған адамның эмоционалды күйінің негізгі теориялық аспектілеріне шолу жасалды. Эмоцияларды физиологиялық реакциялар немесе когнитивті процестер нәтижесінде, сондай-ақ әлеуметтік оқыту мен мотивация контекстінде қарастыратын теорияларды талдауға баса назар аударылады. Бұл жұмыс эмоциялардың қабылдаумен, мотивациямен және танымдық процестермен өзара әрекеттесуінің негізгі аспектілерін, сондай-ақ олардың жеке тұлғаның тұтастығын қалыптастырудағы және кәсіби ортаға бейімделудегі рөлін зерттейді. Эмоционалды реакцияларды талдауға, олардың субъект үшін маңыздылығын бағалауға және эмоционалды күйлер мен когнитивті әрекеттер арасындағы байланысты табуға маңызды назар аударылады. Мақаланың қорытындылары ЭИ-нің эмоционалды реакцияларды түсінудегі негізгі фактор ретіндегі маңыздылығын көрсетеді, бұл оны психологиялық теория мен практикада маңызды элемент етеді.

1. Bocharov V.Yu. Labor relations of the Russian working youth of the client'syouth in the customer service // Social and labor research. – 2022. – №. 1(46). – P. 177-186. https://doi.org/10.34022/2658-3712-2022-46-1-177-186 (In Russ.)

2. Gorbunova M.Y., Figlin L.A. Emotions as an object of sociological studies: bibliographic analysis // Sociological studies. – 2010. – №.6. – P. 13-22. (In Russ.) https://elibrary.ru/item.asp?id=14870238

3. Antoshkina E.A., Osipova V.V., Odinochkina V. S. Human behavior in a situation of choice //Herald of educational consortium Srednerussky university. Series: Humanities. – 2020. – №.15. – P. 44-45. (In Russ.)

4. Grandey A.A. Emotions at work: A review and research agenda //Handbook of organizational behavior. – 2008. – Vol. 1. – P. 235-261. https://doi.org/10.4135/9781849200448.N14

5. Whiteman G., Müller T., Johnson J. M. Strong emotions at work //Qualitative Research in Organizations and Management. – 2009. – Vol. 4. – №. 1. – P. 46-61. https://doi.org/10.1108/17465640910951444

6. Oatley K. (1991). Emotions. In M.W. Eysenck (Ed.), Dictionary of cognitive psychology (pp.129-134). Oxford: Blackwell.

7. Berekenova J.D. Psychological features of the development of human feelings and emotions //Science: past, present, future: collection of articles of the International Scientific and Practical Conference (Ufa, 20 May, 2015). – Ufa:Aeterna, 2015. – P. 208210. (In Russ.)

8. Kibitov A.O., Trusova A.V., Egorov A.Y. Internet addiction: clinical, biological, genetic and psychological aspects // Issues of Narcology. – 2019. – №. 3. – P. 22-47. https://doi.org/10.47877/0234-0623_2019_3_22 (In Russ.)

9. Wundt V. Essay on psychology / V. Wundt / per. s nem. G.A. Paper. – M: Terra, 2015. – 464 p. (In Russ.)

10. Kubryakova E. S. On cognitive linguistics and semantics, the term "cognitive" // Herald of Voronezh State University. Series: Linguistics and intercultural communication. – 2001. – №. 1. – P. 4-10. (In Russ.)

11. Brockner J., Higgins E. T. Regulatory focus theory: Implications for the study of emotions at work // Organizational behavior and human decision processes. – 2001. – Vol. 86. – №. 1. – P. 35-66. https://doi.org/10.1006/OBHD.2001.2972

12. Danovsky D. V., Polozov N. A. Psychological processes of labor activity //The first step in greater science. – 2023. – P. 145-148. (In Russ.) https://elibrary.ru/item.asp?id=54775169

13. Lugovskiy V. A., Blokhovtsova G. G. Psychological aspects of optimization of joint labor activity within the organization // Modern science: current problems of theory and practice. Series: Cognition. – 2018. – №. 4. – P. 91-95.

14. Allison J. Demand economics and experimental psychology //Behavioral Science. – 1979. – Т. 24. – №. 6. – С. 403-415. https://doi.org/10.1002/BS.3830240606

15. Kulintseva Yu.S. Psychological determinants of the formation of leadership aspirations of an individual at the stage of study at a university // Humanization of education. – 2011. – №. 2. – P. 26-31. (In Russ.)

16. Kaz M. S. Signs and meanings in models of labor activity: from the history of things to the history of ideas //Voprosy filosofii – 2011. – №. 4. – P. 41-52. (In Russ.) https://www.researchgate.net/publication/298893806_Sign_and_value_in_models_of_l abor_activity_from_history_of_things_to_history_of_ideas

17. Carriere K. R. Workers’ rights are human rights: Organizing the psychology of labor movements. //Current opinion in psychology. – 2020. – Vol. 35. – P. 60-64. https://doi.org/10.1016/j.copsyc.2020.03.009

18. Hacker W. Activity: A fruitful concept in industrial psychology //Goal directed behavior. – Routledge, 2021. – P. 262-283. https://doi.org/10.4324/9781003150749-21 https://www.sciencegate.app/document/10.4324/9781003150749-21

19. Cropanzano R., Keplinger K., Lambert B. K., Caza B., Ashford S. J. The organizational psychology of gig work: An integrative conceptual review //Journal of Applied Psychology. – 2023. – Vol. 108. – №. 3. – P. 492–519. https://doi.org/10.1037/apl0001029

20. Li M., Zhao Z., Cui L. Emotional labor strategies mediate the relationship between psychological empowerment and burnout of frontline hotel employees //Social Behavior and Personality: an international journal. – 2021. – Vol. 49. – №. 4. – P. 1-10. https://doi.org/10.2224/sbp.10053

21. Yeo S. J. Mediating effect of positive psychological capital on the relationship between emotional labor and job satisfaction in clinical nurses //Journal of the Korea Academia-Industrial cooperation Society. – 2020. – Vol. 21. – №. 4. – P. 400-409. https://doi.org/10.5762/KAIS.2020.21.4.400

22. Conte J. M. Work in the 21st century: An introduction to industrial and organizational psychology. – John Wiley & Sons, – 2024. https://books.google.kz/books/about/Work_in_the_21st_Century.html?id=qkgXEQAAQBAJ&redir_esc=y

23. Granulo A., Fuchs C., Puntoni S. Preference for human (vs. robotic) labor is stronger in symbolic consumption contexts //Journal of Consumer Psychology. – 2021. – Vol. 31. – №. 1. – P. 72-80. https://doi.org/10.1002/jcpy.1181

24. Schachter S., Singer J.E. 1962. Cognitive, social, and physiological determinants of emotional state. Psychol. Rev. – 69. – P. 379-399. https://doi.org/10.1037/h0046234

25. Izard K. E. Psychology of emotions. – Publishing house, Piter, 1999.