Қазақстандағы азық-түлік өнеркәсібіне сандық технологияларды енгізу

   Тамақ өнеркәсіптерін инвестицияларды тарту бойынша басымдықты қажет ететін салалардың біріне жатқызуға болады. Цифрландыру бойынша қарастыруда, елдің азық – түлік қауіпсіздігін бақылауда еліміздің алдында тұрған маңызды міндеттерінің бірі - азық-түлік өнеркәсібіне сандық технологияларды енгізу міндеттері болып табылады. Жалпы маркетингтік талдау нәтижелері бойынша қарастыратын болсақ, Қазақстандағы азық-түлік тауарларының бөлшек сауда нарығы жеткілікті деңгейде дамымағанын көре аламыз. Өндірісті жаңғыртуға және жаңа технологияларды пайдалану үшін қажетті инвестициялар тартылған жағдайда, тамақ өнімдерін шығару өндірісі де жақсарады. Еліміздегі агроөнімдерді өндірудің және оларды қайта өңдеудің толық дамымағандығының салдарынан импорттың үлесі экспорттың үлесінен әлдеқайда басым болып отыр. Тіпті азық-түлік өнеркәсібінде экспортқа бағдарланған қозғалыстың болғандығына қарамастан басымдылық байқалады. Сонымен қатар электрондық платформаға көшу бағытындағы цифрландыру бойынша жетістіктерге жетелейтін жаңашылдық, елімізде азық-түліктің бағасын және қатысты барлық ақпараттарды біле алатын сканерлеу коды арқылы ақпарат алмасу деректері туралы қаралған. Сондықтан қазіргі таңда азық-түлік өнімдерін ішкі тұтыну отандық өнімдермен жеткілікті мөлшерде қамтамасыз етілмегендігі туралы, олардың басымдық бағыттарын қарастыру туралы ұсыныстар мен зерттеулер берілген.

1. Speech by the President of Kazakhstan Kassym-Jomart Tokayev at the UN Summit on Food systems. Available: https://www.akorda.kz/kz/kazakstan-prezidenti-kasym-zhomart-tokaevtyn-buu-nyn-azyk-tulik-zhuyeleri-zhonindegi-sammitte-soylegen-sozi-2481020, (Review date 27. 04. 2023)

2. Zhumaksanova K. M., Yessymkhanova Z. K., Yessenzhigitova R. G., Kaydarova A. T. Current state of digitalization of agriculture: problems and solutions // Central Asian Economic Review. – 2019. – No. 5. - P. 144-155.

3. Tolysbaev B. S., Seisinbinova A. A. Innovative development of food industry enterprises in the Republic of Kazakhstan: problems and perspectives // Economics: the strategy and practice. - 2019. - Vol. 14. – no. 1. - P. 109-122. Available: https://esp.ieconom.kz/jour/article/view/123/120

4. Kudaibergenov Zh. D. Light and food industry of Kazakhstan: Textbook. - 2^nd ed., add. - Almaty. –390 p.

5. Nurbay R. Economic Development of Kazakhstan: Overview and Forecasts [Electronic resource]. Available: https://www.inform.kz/ru/ekonomicheskoe-razvitie-kazahstana-obzor-i-prognozy_a3968410 (Review date 27. 04. 2023)

6. Ibragimov V. G. Urgent tasks of food industry development: foreign experience. – Moscow, 2011. – 468 p.

7. Nazarova A. I. Technology of canned fruits and vegetables. - Saint Petersburg, 2014. – 230 p. (in Russ.)

8. The price of food products of social importance in the country will decrease. Available at: https://zhaikpress.kz/kk/news/elimizde-aleumettik-manyzy-bar-tamak-onimderinin-bagasy-arzandajdy/ (Review date 27. 04. 2023)

9. Lavrushin V. I. Methodological basis for assessing the regional development of the food industry: Textbook, Almaty. - 2017. – 214 p.

10. Бериф-Зарудин Г. Э. Размещение производительных сил и региональная экономика. – Москва. – 2016. – С. 160.

11. Gafner T. S. Wine industry in developed countries. – Moscow, 2011. – 256 p.

12. Cheng D. Food industry trends for 2018. [Electronic resource] – Avalable at: https://www.finedininglovers.com/article/12-food-industry-trends-2018 (Accessed: 15. 08. 2022, Review date 27. 04. 2023)

13. Duncan U. S. Food Retail Industry – Statistics & Facts. [Electronic resource] - Avalable at: https://www.statista.com/topics/1660/food-retail/#topicOverview (Accessed: 21. 12. 2017, Review date 27. 04. 2023)

14. Akimova R. T. Live to eat or eat to live? Almaty, 2017. – 276 p.

15. Forbes. Kz. In 2022, food prices rose to record highs. Available: https://forbes.kz/news/2023/02/02/newsid_294232 (Review date 27. 04. 2023)