Бұл мақалада сақтандыру саласындағы халықаралық ынтымақтастықтың Қазақстан экономикасына әсері, әсіресе оның Дүниежүзілік сауда ұйымына (ДСҰ) және Еуразиялық экономикалық одаққа (ЕАЭО) қатысу контекстінде талдау жасалған. Әдебиеттер мен мәліметтерді, оның ішінде ресми құжаттар мен статистикалық есептерді жүйелі шолу негізінде осы келісімдердің Қазақстанның сақтандыру нарығына әсері талданады. Отандық сақтандырушылардың бәсекеге қабілеттілігіне әсер ету және жаңа нарықтар мен технологияларға қолжетімділікті кеңейтуге ерекше назар аударылады. Сонымен қатар мақалада халықаралық тәжірибе мен ынтымақтастықтың отандық сақтандыру нарығының тиімділігіне әсерін көрсететін сандық және сапалық деректер келтірілген. Сандық көрсеткіштер сақтандыру ұйымдарының қаржылық тұрақтылығын, оның ішінде таза пайда көлемін, активтерін, меншікті капиталын, жасалған сақтандыру шарттарының серпінін, сондай-ақ сақтандыру сыйлық-ақылары мен төлемдерінің өсуін қамтиды. Сапалық деректер халықаралық тәжірибе мен озық тәжірибе негізінде технологиялар трансферті, инновация және тәуекелдерді басқару тетіктерін талдауды қамтиды. Сонымен қатар, мақалада халықаралық стандарттарды енгізу бойынша зерттеулердің нәтижелері, олардың сақтандыру секторындағы қызмет көрсету стандарттарына және бизнес-процестерді басқаруға әсері талқыланады. Табысты халықаралық тәжірибелерді талдау және Swiss Re, Munich Re және Allianz сияқты жетекші жаһандық сақтандыру компанияларымен ынтымақтастықты негізге ала отырып, ел ішінде инновацияларды ынталандыру және қызмет көрсету сапасын арттыру үшін тәжірибе мен озық тәжірибе алмасудың маңыздылығы атап өтілді. Бұл деректер әлемдік трендтер мен стандарттар контекстінде Қазақстанның сақтандыру нарығының қазіргі жағдайы мен даму перспективалары туралы аналитикалық тұжырымдармен толықтырылған.

Жұмыстың мақсаты – маркетингтік стратегияларды жүзеге асыру арқылы Қазақстандағы банктердің бәсекелестік артықшылықтарға қол жеткізуін зерттеу. Осы мақсатқа жету үшін қазақстандық және шетелдік зерттеушілердің еңбектері негізінде «банктік маркетинг» және «бәсекелестік артықшылық» анықтамалары беріліп, қазақстандық банктердің маркетингтік стратегиялары талданды («Халық Банк» АҚ, «Kaspi Bank» АҚ, «Forte Bank» АҚ) . Маркетингтік стратегияларды зерттеу таңдалған банктердің бәсекелестік артықшылықтарын анықтауға көмектесті. Banwo маркетингінің негізгі негізгі аспектілері: Екінші деңгейлі банктердің елдің экономикалық дамуына қосқан үлесі; банктік маркетингтің негізгі элементтері; тұтынушыларды ұстау стратегиялары және маркетингтің тұтынушылардың адалдығына әсері. Жұмыста Қазақстандағы банктік маркетингтің одан әрі даму перспективалары қарастырылды. Мақалада банк өнімдерінің материалдық емес сипатымен байланысты қиындықтар сипатталған және маркетинг стратегиялары салыстырылған. Банк клиенттері жасына және қаржылық мақсаттарына қарай бөлінді. Анықталған клиенттер тобының әрқайсысы үшін ең қолайлы негізгі банктік өнімдер мен қызметтер анықталды. Жұмыс қазақстандық банктердің маркетингтік тактикасының бірегейлігін анықтауға, клиенттермен ұзақ мерзімді қарым-қатынастардың құрылысын және банк өнімі материалдық емес болса да, банктердің өз өнімдерін жылжыту үшін қолданатын әдістерін зерттеуге бағытталған. Болашақ зерттеулер тұрақты қаржылық өнімдер мен қызметтерді ілгерілетуге бағытталған маркетингтік науқандарға назар аударуы мүмкін.

Еңбек саласындағы гендерлік дискриминация әлеуметтік-экономикалық дамуға кедергі келтіретін маңызды мәселелердің бірі болып табылады. Қазақстан жағдайында әйелдердің құқықтарын жақсарту және олардың экономикалық қызметке қатысуының өсуі бойынша оң өзгерістерге қарамастан, жалақы мен басқарушы лауазымдарға қол жеткізуде айтарлықтай гендерлік алшақтық сақталуда. Бұл зерттеу Қазақстандағы еңбек және жұмыспен қамту саласындағы гендерлік дискриминацияны еңсеру шарттары мен бағыттарын анықтауға, сондай- ақ жалақыдағы гендерлік айырмашылықтарды азайту және еңбек нарығындағы әйелдердің жағдайын жақсарту бойынша ұсыныстар әзірлеуге бағытталған. Жұмыста ҚР Ұлттық статистика бюросының статистикалық деректері және Дүниежүзілік банктің гендерлік деректер порталы мен БҰҰ-ның гендерлік статистика базасы сияқты халықаралық дереккөздер пайдаланылды. Зерттеу нәтижелері әйелдердің құқықтарын кеңейту және олардың экономикалық қызметке қатысуын арттыру бойынша айтарлықтай жетістіктерге қарамастан, жалақыдағы және басқарушы лауазымдарға қол жеткізудегі гендерлік алшақтықтың айтарлықтай сақталып отырғанын көрсетті. 2022 жылы Қазақстанда жалақыдағы гендерлік алшақтық 25,2%-ды құрады, бұл кәсіби саладағы әйелдерді қолдау бағдарламалары мен гендерлік саясатты белсенді түрде енгізу қажеттілігін көрсетеді. Еңбек нарығындағы гендерлік теңсіздікті азайту үшін Қазақстанға басқарушы лауазымдарға квота енгізуді, жалақы айырмашылықтарын жоюға бағытталған заңнамалық бастамаларды және икемді жұмыс жағдайларын дамыту сияқты кешенді шараларды әзірлеу қажет. Болашақтағы зерттеулер Қазақстан экономикасының әртүрлі секторларындағы гендерлік теңсіздікке әсер ететін факторларды, өңірлік ерекшеліктер мен салалық спецификаны ескере отырып, тереңірек талдауға бағытталуы мүмкін.

Мектептегі білім адами капиталды дамытудың негізін, экономикалық өсу мен инновацияның маңызды факторын құрайды. Бұл зерттеудің мақсаты-соғыстың және басқа дағдарыстардың украинаның білім беру жүйесіне әсерін талдау және соғыстан кейінгі жағдайдағы қиындықтарды жеңу стратегияларын зерттеу. Зерттеу барысында ғылыми әдебиеттерге жүйелі шолу және білім беруді қаржыландыру және студенттерді қабылдау туралы мәліметтерді статистикалық талдау қолданылады. Деректердің негізгі көздері Дүниежүзілік Банктің статистикасы және Украинаның Білім Министрлігінің 2014-2022 жылдарға арналған есептері болып табылады. Нәтижелер мектептердегі оқушылар санының күрт төмендегенін көрсетеді, әсіресе инфрақұрылымы бұзылған және білімге қол жетімділігі шектеулі алдыңғы қатарлы және ауылдық жерлерде. Халықтың қоныс аударуына байланысты мұғалімдер саны да азайды, ал көптеген мектептер қаржыландыру мен техникалық ресурстардың жетіспеушілігіне тап болды. Мемлекеттік білім беру шығындарының ұлғаюына қарамастан (2022 ЖЫЛЫ ЖІӨ-нің 6% - ы), әсіресе қашықтықтан оқыту үшін цифрлық құралдармен қамтамасыз ету және Интернетке қосылу проблемалары сақталуда. Соғыстың студенттер мен оқытушыларға психологиялық әсері жағдайды одан әрі қиындатады және олардың көпшілігі психикалық денсаулықты қолдауды қажет етеді. Зерттеу қорытындысы бойынша білім беру жүйесін қалпына келтіру үшін қаржыландырудағы олқылықтарды жою, цифрлық құралдарға қолжетімділікті жақсарту және психологиялық қолдау көрсету қажет. Болашақ зерттеулер цифрлық сауаттылықты арттыруға, инклюзивті білім беру стратегияларын әзірлеуге және соғыстан кейінгі жағдайларда білімге тең қолжетімділікті қамтамасыз етуге бағытталған реформаларды жүзеге асыруға бағытталуы керек. Қашықтықтан оқыту инфрақұрылымын кеңейту және білім беру ұйымдарын қайта құру негізгі басымдықтар болады.

Қазіргі заманғы компаниялар белгісіздік пен динамиканың жоғарылауы жағдайында жұмыс істейді, сондықтан олар қоршаған ортаның өзгеретін жағдайларына икемді бейімделуі керек. Логистиканың үнемі кеңейіп келе жатқан әсер ету аймағы сәйкесінше компанияның логистикалық қызметінде туындауы мүмкін процестер мен қауіпті жағдайлардың саны артып келеді. Мақалада жеткізу тізбегінің қауіпсіздігі мен тұрақтылығын қамтамасыз ету үшін тәуекелді азайту қажеттілігіне назар аудара отырып, жеткізу тізбегіндегі тәуекелдерді басқарудың негізгі мәселелері мен әдістері қарастырылады. Зерттеудің мақсаты өнеркәсіптік кәсіпорындардағы логистикалық тәуекелдерді басқару процестеріне теориялық және әдіснамалық талдау жүргізу болып табылады. Осы мақсатқа жету үшін жеткізу тізбегін көп деңгейлі қорғауға баса назар аудара отырып, жүйелік талдау, жіктеу және тәуекелдерді бағалау әдістері қолданылды. Бастапқы деректер ретінде жеткізу тізбегін басқару жүйесіндегі әлсіз жақтар, сондай-ақ әртүрлі факторлардың логистикалық процестердің қауіпсіздігі мен тиімділігіне әсері қарастырылады. Негізгі нәтижелер логистикалық тәуекелдерді тиімді басқару жеткізу тізбегіндегі үзілістерді азайтуға, қаржылық шығындарды азайтуға және тұтынушыларға теріс әсерді азайтуға мүмкіндік беретінін көрсетеді. Зерттеу барысында тәуекелдерді басқаруды жетілдіру, оның ішінде инновацияларды пайдалану және құқықтық базаны жақсарту бойынша негізгі бағыттар ұсынылды. Нәтижелер сонымен қатар логистикалық жүйелерді цифрландыру жағдайында туындайтын жаңа тәуекелдерді бағалау саласындағы қосымша зерттеулердің қажеттілігін көрсетеді. Болашақ зерттеулер тәуекелдерді талдаудың кешенді әдістерін әзірлеуге және олардың логистикадағы цифрлық технологиялармен байланысын зерттеуге бағытталуы мүмкін.